در این مطلب به بررسی سیر تکامل لوستر ها در تکامل سبک های معماری اروپایی می پردازیم
معمولا اساسیه ی یک قصر با داشتن سبک “باروک” تعریف می شوند. اغلب منظور ما از باروک هر چیزی هست که ظاهر پر زینت و مجلل دارد، ولی اگر بیشتر دقت کنیم، متوجه می شویم که سبک های متفاوتی وجود دارند.
بنا بر تاریخچه و فراز و نشیب های آن، کاخ سلطنتی کازرتا Caserta به بینندگان فرصت فراتر از انتظار کاوش تفاوت ها و تکامل ذائقه از سبک باروک متاخر تا نوزایی (مسیحیت) در قرن-نوزدهم را می دهد.
سبک باروک/لوئی چهاردهم – (1699؟-1720؟)
خاستگاه ها و سیر تکامل سبک باروک
آغاز شده در روم، تا بازنماگر قدرت و ثروت استان واتیکان باشد، که در عرصه ی کاخ ورسای لویی چهاردهم رشد و شکوفایی داشت، و بعد ها پس از ابطال فرمان قانونی نانتس در 1685 ،در سایه ی پیشه وران پروتستان فرانسوی، در هلند و بریتانیا گسترش یافت.
ویژگی های سبک باروک
سنگین، رسمی، متقارن، ظاهر پر زرق و برق و شاهانه، با اشکال گرد و تندیس گونه. سرشار از گچ بری ها و منبت های ظریف، که اغلب به وفور با برگ های طلایی و متریال های گرانبها تزئین شده است.
سمبل های سبک باروک
عدم تقارون، گل ها و نمادهای طبیعی، کتبیه هایی به شکل حرف های C و S، پایه های پنجه شیری انحنا دار، صدف ها، صخره باغ، طومارها، ترکیب های ساده سازی شده غیر واقعی حیوان/انسان/گیاه، گروتسکو Grotesque، چین گرایی ها (chinoiserie) ، میمون انسان نما ها (تزئینات با میمون) ، تزئینات کرنتی (قرنتی) ، تذهیب های معمارانه و هندسی
هنرمندان اصلی سبک باروک
آندریا بروستولون Andrea Brustolon ،آندره-چارلز-بول André Charles Boulle، دنیل ماروت Daniel Marot
لوستر چوبی
ویژگی های این لوستر سبک باروک
لوستر باروک ساخته شده از چوب زراندود (مطلا) با تزئین های برگ کنگر و گل هایی در قسمت بالایی. این لوستر اساسا به دلیل وجود عناصر گیاهی مرسوم روکوکو Rococo باروک است.
واکاوی
این لوستر کاملا از چوب زراندود ساخته شده است
سبک روکوکو/ لوئی پانزدهم- (1770؟-1770؟)
خاستگاه ها و سیر تکامل سبک روکوکو
در فرانسه در واکنش به فرمالیته و رسمی بودن سبک باروک متولد شد، و همچنین در سایه خواسته های مشتریان خانم توسعه یافته. لذا، مبلمانی جدید به وجود آمد، مثلا به عنوان مثال مانند کاناپه ها که در پاسخ به نیاز راحتی و غیر رسمی بودن مبلمان به وجود آمدند. این سبکه به زودی در تمام اروپا و همین طور امریکای شمالی گسترش یافت.
ویژگی های سبک روکوکو
آخرین دوره ی باروک، در مقایسه با پیش تر، آرام تر، سبک و غیر رسمی است، که تمایل به فراهم نمودن آسودگی و استفاده ورای نمایشی بودن داشت. استفاده ی گسترده تر از صحنه های روستایی؛ اشکال منحنی؛ عدم تقارن؛ رنگ های پاستلی؛ چوب های کم رنگ، الگوهای دکوراتیو، طلاکاری های سبک.
سمبل های سبک روکوکو
(مانند سبک باروک)
هنرمندان اصلی سبک روکوکو
جین برین اول Jean Bérain، جی ای میسیونر J. A. Meissonnier، نیکولاس پینو Nicholas Pineau، پیترو پیفتی Pietro Piffetti، تی چیبندیل T. Chippendale
لوستری با تزئینات گوجه شکل
تزئین شده با شاخه های تو در تو و برگ ها و همین طور گوجه فرنگی ها، یعنی توسط عناصر گیاهی، که ویژگی نمادین دوره روکوکو، به عنوان آسودگی بزرگ و بازگشت به طبیعتی که در پی آن بوده ایم است، در جایگاه تقارن و کنترل نمادین دوره ی لوئی چهاردهم.
واکاوی
تزئینات از مس زراندود ساخته شده اند.
لوستر مورانو
لوستر نمادین ونیزی که توسط گل ها و دیگر عناصر گیاهی نمادین روکوکو تزئین شده است، در نیمه ی اول قرن هجدهم، به عنوان آسودگی بزرگ و بازگشت به طبیعتی است که در پی آن بوده ایم،در جایگاه تقارن و کنترل نمادین دوره ی لوئی چهاردهم.
سبک نئوکلاسیک/لوئی شانزدهم – (1770؟-1804؟)
خاستگاه ها و سیر تکامل سبک نئوکلاسیک
در واکنش به تزئینات بیش از اندازه ی روکوکو به وجود آمد، و تحت تاثیر خردپذیری روشن فکرانه قرار گرفت. بنا به خواست کلاسیک دوره ی یونانی-رومی (گرکو-رومن)، سرچشمه گرفته از گرند-تور، که پس از کاوش هرکولانیوم (1738) و پمپی (1748) افزایش یافت. همین طور این سبک به نام لوئی شانزدهم، فدران (در امریکای شمالی)، اتروریایی (اتروسکان)، نائب السطلطنه ای و امپراتوری نیز نامیده می شود.
ویژگی های سبک نئوکلاسیک
اشکال متقارن و عقلایی، یادآور دوره ی کلاسیکی یونانی-رومی، و با گوشه های زراندود شده.
سمبل های سبک نئوکلاسیک
گلدان ها، کوزه ها، کلید های یونانی، نفش های اسلیمی، آذین های نخلی، حلقه های گل، پشته ها، نشان های پیروزی، شیردال ها، تزئینات گل و بته، اسفنیکس (ابوالهول) ها، تاج های برگ بود، آرایش های معمارانه ی کلاسیک (دوریک، یونیک، کورنتی)، تذهیب های معمارانه و هندسی
هنرمندان اصلی سبک نئوکلاسیک
روبرت آدام Robert Adam، جی.بی. پیرانسی G.B. Piranesi، جوزپه ماگیولینی Giuseppe Maggiolini، آدام ویزویلر Adam Weisweiler، جوزپه والادیر Giuseppe Valadier
لوستری با کریستال تراش
شکل پایه هنوز از نوع روکوکو است، ولی ظاهر آن بسیار خطی¹ (کشایی) و بدون عناصر گل مانند است. عناصر تزئینی اشکال هندسی و کریستال های تراش خورده هستند.
واکاوی
لوسترهای نئوکلاسیک، از کریستال به جای شیشه بهره می برند، که بسیار زنگین تر هستند، در واقع کریستال دارای بخشی از ترکیب سرب است.
لامپ آویز روغنی
لامپ سقفی روغنی به شکل گلدان رومی شیاردار. این آویز توسط سه زنجیر با سه پرنده در قسمت پایه نگه داشته شده است.
واکاوی
شکل بر مبنای مشاهدات نقاشی های دیواری و یافته های شهرهای هرکولانئوم و پومپی به وجود آمده است.
سبک امپراتوری (نئوکلاسیک متاخر) – (1804-1840)
خاستگاه ها و سیر تکامل سبک امپراتوری
توسط معماران شار پرسیه Percier و پیر فونتن Fontaine خلق شده است، که پیدایشی از روی ضرورت، ولی تاثیرگذار داشته، و عناصری داشته که از مصر و روم باستان الهام گرفته شده بودند، تا پیروزی های ناپلئون را تاکید کنند.
ویژگی های سبک امپراتوری
آخرین دوره ی نئوکلاسیک، که ارائه دهنده اشکال مستقیم الخط و با دقت زیاد کلاسیک ، و سمبل های نظامی روم باستان است. تذهیب کاهش یافته تا نقش آوند های چوب را بهبود دهد (استفاده از ماهون) و اغل تزئینات اعمال می شود که شامل برونز زراندود می شد.
هنرمندان مهم سبک امپراتوری
پرسیه و فونتن، جاکوب دسمالتر Jacob-Desmalter، پیر فیلیپ تومیر P.P. Thomire
لوستر امپراتوری
لوستر سبک امپراتوری ناپلئون. به عناصر گرد و کشیده کریستالی ناشی از معادل نئوکلاسک توجه کنید. ساختار پایه همانند لامپ روغنی مذکور در بالا است.
واکاوی
ساختار برنز زراندود و عناصر کریستال سربی این نوع از لوستر را سنگین می کنند.
لوستر استوانه ای
شکل استوانه ای درون بدنه برنزی، دارای 12 منبع نور. شکل کشایی ، عناصر نئوکلاسیکی (نوار صاف تزئینی پایین لوستر، تاج گل های برگ بو)
واکاوی
علارغم سایز کوچکش دارای تعداد زیادی منابع نور است.
سبک نوزایی عصر ویکتوریایی- (1840-1900)
خاستگاه ها و سیر تکامل سبک ویکتورین
این سبک نامش را از ملکه ویکتوریا گرفته است. بیان جهانگیر لندن در 1851 و پس از آن که به سبک های تاریخی علاقه داشت و در تمام اروپا و امریکای شمالی متداول بود. افزایش ثروت جامعه ی متوسط باعث افزایش مصرف گرایی و خواست محصولات ارزان-قیمت تولید شده به صورت انبود شد.
ویژگی های سبک ویکتوریایی
نوزایی تمام سبک های پیشین، از گوتیک تا امپراتوری. در ابتدا، سبک ها محترم شمرده می شدند، اما پس از ان با هم درآمیخته شدند، و همچنین باعث تاکید بر تزئینات و ظاهر می شد. تولید انبود و صنعتی، و استفاده از متریال های جدید، ماشینی سازی و قالب زنی.
سمبل های سبک ویکتورین
نوزایی، بن مایه ها عناصر از دوره های مختلف، که اغلب با هم مورد استفاده قرار می گرفتند (پراکنده گزینی). اساسیه ی دارای چینی؛ بالشتک های کاپیتونه Capitonne
هنرمندان اصلی سبک ویکتوریایی
مایکل تونت Michael Thonet
لوستر نئو باروک
سبک نئو-باروک. علارغم ظاهر شدیدا نماینده ی سبک خودش، دارای تزئینات طبیعی نماینده سبک روکوکو، و گل آرایی های بخش پایینی دوره ی نئوکلاسیک است. ترکیب سبک های مختلف نمایانگر قرن 19 است، و ظاهر نهایی برجسته تر از معادل دوره ی لویی چهاردهم است.
واکاوی
این ها پس از اتحاد ایتالیا اضافه شدند، تا جایگزین انواع باستانی باشند که کنار گذاشته شده بودند.
لوستر نئو-باروک
دارای تکیه گاه پیچ و تاب دار میانی از نوع باروک است، بازوها روکوکو، بخش میانی دارای نوار نئوکلاسیکی با بن مایه (موتیف) های تکرار شده و برگ های کنگر است، در حالی که در قسمت بالا، تزئینات جانورسان وجود دارد.
واکاوی
ستون پیچ و تاب خورده نماینده باروک است، و بیاد آورنده ی، مثلا طاق کاذب قصر سلطنتی (باسیلیکا) سنت پتر در روم، اثر برنینی است.
لامپ آویز نئو-گوتیک
سبک نئوگوتیک با نقره و نقره ی زر اندود. ارتباط با قرن-نوزدهم را در تمام قسمت فوقانی شاهد هستیم، جایی که شما می توانید درختان نخل سبک دهی شده بر اساس سبک امپراتوری را ببینید، به کار بردن شکل حرف “S” روکوکو. کالای قرون وسطایی نمی تواند تزئینات قرن 18 را داشته باشد، پس مشخص می شود که این لوستر مربوط به دوره ی ویکتوریا است.
واکاوی
در میان بسیاری از اسلوب های گذشته، اسلوب گوتیک قرون وسطا نیز وجود داشت، که البته بر اساس ذائقه ی آن زمان تلطیف شده بود.
پانویس :
لوستر به عنوان یک کالای نسبتا نو ظهور، تاریخچه ی چندان طولانی ندارد، و بیشتر سیر تکامل آن مربوط به قرون گذشته در اروپا می شود. در اینجا سعی شد این روند تکامل در یک دوره ی مهم مورد بررسی قرار بگیرد، و البته که پس از آن نیز این تکامل ادامه داشت که برخی تاریخچه ها و ویژگی ها را در دیگر مطالب وب سایت می توانید مطالعه بفرمایید.
داستان لوستر – قسمت اول
هماهنگی لوستر با سبک های مختلف معماری
لوستر مدرن، در هم شکننده سنت ها
لوستر کریستالی و مینیمالیسم
منابع :
پاورقی:
1- مشخص بودن حدود شکل ها و تاکید بر خط های مرزی اشیا و اهمیت نسبتا کمتر رنگ و نورنمایی و سایه روشن
چنانچه به مطالب مفصل تری در خصوص تاریخچه لوستر علاقه دارید، پیوند های زیر را نیز ببینید:
